Drempelwaarden allergenen

Drempelwaarden kunnen gebruikt worden om de risico's van kruisbesmetting met allergenen in te schatten. Ook bij toetsing van resultaten van analyses zijn drempelwaarden heel nuttig. Drempelwaarden zijn echter niet te gebruiken om te bepalen of een ingredient in de ingredientendeclaratie opgenomen moet worden. Hiervoor geldt immers een nulgrens, behalve voor sulfiet.

Kruisbesmetting

De vermelding "kan bevatten" (Precautionary Allergen Labelling (PAL)) is niet wettelijk verplicht, hoewel dit vaak gedacht wordt. Alleen de 14 allergenen welke als ingrdiënt gebruikt zijn, moeten op de verpakking vermeld worden. Onbedoelde aanwezigheid is niet wettelijk geregeld.

Door de allergenenwetgeving verwacht dat de consument dat een allergeen welke niet op het etiket staat, er ook niet inzit. Wanneer een reëel risico op kruiscontaminatie bestaat met productvreemde allergenen is het daarom verstandig om een waarschuwende tekst op de verpakking te plaatsen. 

Uiteraard dient deze waarschuwing alleen gebruikt te worden als er duidelijke aanwijzingen zijn om aan te nemen dat er kruisbesmetting optreedt én het niet mogelijk is om deze kruisbesmetting te voorkomen. Voorzorgsmaatregelen dienen -waar mogelijk- altijd genomen te worden, zoals receptuurbeheer, reiniging, goede lay-out van ruimten en apparatuur en reworkprocedures. Certificatieschema's zoals BRC stellen eisen aan het voorkomen van kruisbesmetting.

Wettelijke grenzen

In Europese wetgeving zijn normen vastgesteld voor enkele allergenen:

  • Sulfiet (10 ppm als ingrediënt)
  • Gluten (20 ppm voor de claim glutenvrij)

Voor de overige allergenen zijn geen Europese grenzen vastgelegd. Voor claim lactosevrij gelden in sommige lidstaten wel nationale regels.

Veilige grenzen (reference dose)

De basis van VITAL zijn de wetenschappelijk onderbouwde reference doses. Een reference dose is de absolute hoeveelheid allergeen eiwit (mg) die een aanvaardbaar risico op reacties bij een allergische consument oplevert en daarmee als veilige grens gezien kan worden. Binnen het VITAL systeem is het maximale risiconiveau vast gesteld op 1 procent milde reacties-die geen medische ingreep vereisen- bij mensen met een allergie.
Voor elk allergeen is een eigen grens vastgesteld. De reference dose is gesteld in milligram. Afhankelijk van de consumptiegrootte van een product zal de toegestane concentratie (mg per kilo product) anders zijn. Des te hoger de consumptie des te lager de veilige concentratie. 

Aan de hand van de reference dose per allergeen kan uitgerekend worden wat de veilige concentratie in het product is. Dit wordt action level genoemd. Wanneer de concentratie allergeen onder deze grens blijft (action level 1), wordt  geen waarschuwing voor kruisbesmetting op het etiket geplaatst. Bij overschrijding van de actiegrens (action level 2) wordt wel een waarschuwing gebruikt, zoals 'kan bevatten'.

De reference doses worden bij handhaving op niet-vermelde allergenen door verschillende landen gebruikt. Veel landen gebruiken hiervoor de VITAL reference doses, maar een aantal landen hebben eigen waarden vastgesteld. Zoals Nederland en België. Deze waarden zijn alleen bedoeld voor handhavingsdoeleinden en kunnen niet gebruikt worden om te bepalen of een waarschuwing voor een allergeen op het etiket geplaatst moet worden. De Nederlandse NVWA staat namelijk kruisbesmetting boven hun reference dose niet toe, ongeacht eventuele waarschuwingen op het etiket.

VITAL

In Australië/Nieuw Zeeland is het VITAL systeem ontwikkeld. Dit systeem maakt gebruik van reference doses om te bepalen wanneer een waarschuwing voor mogelijke aanwezigheid van een allergeen geplaatst wordt.

Lees meer Inschrijven cursus VITAL