Nieuwsitem van 08-11-2017
Acceptatie VITAL neemt toe
Europese consensus is nog niet bereikt op gebied van risicobeoordeling van allergenen en het vermelden van kruisbesmetting met allergenen. Toch hanteren diverse landen zoals Denemarken en Duitsland de VITAL systematiek al wel voor de risicobeoordeling en toezicht. Zij hebben hiervoor handleidingen gepubliceerd.
Denemarken
De Deens Veterinary and Food Administration geeft aan dat fabrikanten maatregelen moeten nemen om kruisbesmetting te voorkomen. Pas wanneer kruisbesmetting onbeheersbaar, sporadisch maar aantoonbaar plaats vindt is een allergenenwaarschuwing op zijn plaats. De tekst hierbij is "may contain traces of".
Allergenen risicobeoordelingen worden door Technical University of Denmark (DTU) uitgevoerd in opdracht van de Deense overheid (bijvoorbeeld bij meldingen van besmettingen of recalls). Zij gebruiken hiervoor de VITAL systematiek. Op basis van de consumptiegrootte van het betrokken voedingsmiddel en de gevonden concentratie wordt getoetst tegen de VITAL reference dose. Voor bepaling van de consumptiegrootte worden gegevens uit voedselconsumptiepeilingen gebruikt.
Duitsland
De Duitse overheid onderzoekt voedingsmiddelen op niet-geëtiketteerde allergenen (ingrediënten en kruisbesmetting). Bij de beoordeling van deze meetresultaten worden actiegrenzen toegepast; zogenoemde Beurteilungswerte. Dit zijn interne actiegrenzen welke zijn vastgesteld door Arbeitskreis der auf dem Gebiet der Lebensmittelhygiene und der Lebensmittel tierischer Herkunft tätigen Sachverständigen (ALTS). Pas bij overschrijding hiervan worden maatregelen genomen. De actiegrenzen zijn afgeleid van de VITAL reference doses waarbij uitgegaan wordt van een standaard consumptiegrootte. Tevens zijn de eenheden aangepast aan de gebruikte analysemethode. Zo is de eenheid van de actiegrens omgerekend naar de eenheid (referentiemateriaal) van de gebruikte analysemethoden (bijvoorbeeld voor het allergeen melk is het resultaat van de analyse weergegeven in ‘milligram magere melkpoeder per kilogram product’, de bijbehorende actiegrens is uitgedrukt in ‘milligram magere melkpoeder per kilogram voedingsmiddel’). De uiteindelijke grenzen zijn afgerond naar het meetbereik van de methode. Dit levert screeningsgrenzen op waarbij de analyseresultaten eenvoudig getoetst kunnen worden tegen één norm per allergeen.
Dit houdt wel in dat de risico's bij producten waarvan veel geconsumeerd wordt (>100 gram) te laag worden ingeschat. Bij selderij is bovendien een erg hoge grens gekozen. Hiervoor is geen VITAL reference dose beschikbaar en is gekozen voor de detectiegrens van de methode. De methode is echter tegenwoordig in staat om lagere gehaltes te detecteren. Ook lijkt bij het vaststellen van de norm voor gluten een fout opgetreden te zijn bij de omrekenfactor van het referentiemateriaal (tarwebloem gekozen in plaats van gluten) waardoor de actiegrens een factor 10 te hoog ligt.
Overige landen
In het verleden hebben overheden in UK en Frankrijk ook VITAL risicobeoordelingen uitgevoerd bij allergenenrecalls/ incidenten. België heeft een advies uitgegeven om VITAL toe te passen.
De Nederlandse overheid hanteert een eigen aanpak welke hiervan afwijkt.
Consensus
DG Santé (General Direction for Health) en DG JRC (Joint Research Centre) hebben vorig jaar een workshop georganiseerd met als titel “Harmonisation of Approaches for informing EU Allergen labelling legislation”. Het verslag hiervan is onlangs verschenen. Doel van deze bijeenkomst was het identificeren van de stappen welke nodig zijn om het gebruik van het vermelden van kruisbesmetting te stroomlijnen.
De uitkomst is echter dat allergenen etikettering een complex onderwerp is binnen de EU. Er is vooral gesproken over harmonisatie van de bewoording van een waarschuwing. De voorkeur van de deelnemers lag bij "may contain". Voordat overgegaan wordt tot een waarschuwing zou een risicobeoordeling uitgevoerd moeten worden, maar over de invulling hiervan konden de deelnemers geen overstemming bereiken. VITAL werd wel genoemd als een goed startpunt.
Bronnen:
Rapport Joint DG SANTÉ and DG JRC workshop Harmonisation of Approaches for informing EU allergen labelling legislation
Handleiding allergenen etikettering The Danish Veterinary and Food Administration
Notulen ALTS juni 2016