Nieuwsitem van 12-06-2020
Tsjechie hanteert onder- en bovengrenzen waarschuwing allergenen
Sinds augustus 2018 heeft Tsjechië wetgeving voor de allergenenwaarschuwing op het etiket. Opmerkelijk is dat niet alleen ondergrenzen maar ook bovengrenzen zijn vastgesteld voor het vermelden van een allergenenwaarschuwing. Sindsdien zijn al vele producten van de markt gehaald vanwege te hoge concentraties allergenen door kruisbesmetting.
Ondergrens
De Tsjechische overheid heeft voor de allergenenwaarschuwing, ook wel ‘may-contain labelling’ of Precautionairy Allergen Labelling (PAL), grenzen vastgesteld. De ondergrens wordt de ‘maximale waarde die als nul wordt beschouwd’ genoemd. Als het betreffende allergeen onder deze concentratie blijft, is een waarschuwing niet nodig. Pas als het allergeen door kruisbesmetting boven deze concentratie aanwezig kan zijn, moet een allergenenwaarschuwing op de verpakking vermeld worden. Deze waarden zijn niet gebaseerd op referentiedoses, zoals bijvoorbeeld bij VITAL het geval is, maar op de mogelijkheden van allergenentesten. De onderste rapportagelimieten (LOQ’s) van veelgebruikte analysemethoden zijn als grens gebruikt. Voor gluten wordt de Europese wettelijke norm van 20 ppm voor glutenvrije producten aangehouden.
Bovengrens
Daarnaast is nog een grenswaarde vastgesteld: de ‘maximale waarde die wordt beschouwd als sporen hoeveelheid’. Boven deze concentratie wordt de hoeveelheid allergeen niet meer als ‘spoor’ beschouwd. De Tsjechische wetgever beschouwt hogere concentraties niet als kruisbesmetting door onvermijdelijke aanwezigheid maar het gevolg van slechte hygiënische praktijken. Een waarschuwing voor de mogelijke aanwezigheid van sporen van een allergeen wordt als misleidend beschouwd en een risico voor de allergische consument. Kruisbesmetting is dus niet toegestaan in concentraties boven de maximale waarde. De hoogte van deze waarden liggen een factor 10 boven de ondergrenzen. Dit betekent dat geen kruisbesmetting boven 10 tot 50 ppm is toegestaan.
Allergeen |
Maximale waarde die als nul |
Maximale waarde die als 'sporenhoeveelheid' wordt beschouwd (ppm) |
Gluten | 20 | 50 |
Melkeiwit | 2,5 | 25 |
Soja-eiwit | 2,5 | 25 |
Ei | 2,5 | 25 |
Pinda | 2,5 | 25 |
Hazelnoot | 2,5 | 25 |
Amandel | 2,5 | 25 |
Walnoot | 2,4 | 24 |
Mosterd | 1,0 | 10 |
Lupine | 1,0 | 10 |
Sesam | 2,5 | 25 |
Tabel Tsjechische wetgeving: grenzen m.b.t. kruisbesmettingswaarschuwing.
Voor 11 van de 14 wettelijke allergenen grenswaarden opgenomen. Weekdieren, schaaldieren, selderij en sulfiet ontbreken. Hiervoor wordt de aantoonbaarheidsgrens van de analyse gebruikt (aan/ afwezig).
Recalls
Op basis van deze grenzen worden in Tsjechië regelmatig producten van de markt gehaald. Bij veel van deze recalls bevatten de producten erg hoge concentraties. Gehaltes van duizenden tot tienduizenden ppm’s worden aangetroffen. Hierbij kan terecht de vraag gesteld worden of alle preventieve maatregelen wel genomen zijn. Er is namelijk eerder sprake van vermenging (op procentenniveau) dan van kruisbesmetting. Maar ook zijn enkele producten teruggehaald welke lagere concentraties allergeen bleken te bevatten. Het laagste gehalte was een wafel met een waarschuwing voor pinda, waarin 132 ppm pinda-eiwit geanalyseerd werd. In de praktijk blijkt dat, zeker bij puntbesmetting, dit soort plaatselijk hogere concentraties worden aangetroffen. De Tsjechische bovengrenzen zijn dan ook erg laag, hoewel handhaving op de extreme gevallen gericht lijkt te zijn.
Bij export naar Tsjechië is het daarom belangrijk om de mogelijke gehaltes aan kruisbesmetting te bepalen, bijvoorbeeld met de VITAL systematiek. Vergelijk deze mogelijke concentraties met de Tsjechische normen en pas zonodig het proces aan.
Bewoording
De bewoording van de waarschuwing is in Tsjechië ook aan regels gebonden. Expliciet wordt vermeld dat ‘Gemaakt in een fabriek die X verwerkt’ als onduidelijk en misleidend voor de consument wordt beschouwd. ‘Kan X bevatten’ of ‘Kan sporen van X bevatten’ zijn bewoordingen die wel zijn toegestaan.