Nieuwsitem van 20-11-2016
Klachten over claim allergeenvrij
Afgelopen zomer zijn verschillende klachten ingediend tegen bedrijven in Nederland en België vanwege het gebruik van de claim ‘allergeenvrij’. De klagers stelden dat ‘allergeenvrij’ misleidend was omdat de producten- hoewel niet de wettelijke veertien- toch andere allergenen bevatten. De klachten zijn behandeld door Reclame Code Commissie (Nederland) en de Jury voor Ethische Praktijken (België), beiden een onafhankelijke instantie op het gebied van zelfregulering van reclame.
Klachten
Twee klachten werden ingediend bij de Nederlandse Reclame Code Commissie. Eén klacht betrof de reclame van vlees met ‘Puur natuur: allergeenvrij en zonder additieven.’ Een andere klacht werd ingediend over soep, met de aanprijzing ‘Een lekkere opkikker, 100% allergeenvrij en met minder zout.’ In beide gevallen werd gesteld dat de uitingen misleidend zijn. Een gemiddelde consument zou kunnen verwachten dat de producten helemaal geen allergenen bevatten. In de producten zijn echter ook andere stoffen verwerkt waartegen allergieën bekend zijn, zoals kruiden, ui en gistextracten.
‘Allergeenvrij’ is niet hetzelfde als vrij van declareerbare allergenen. Hoewel bedoeld is dat de producten vrij zijn van de veertien in de EU wetgeving genoemde declareerbare allergenen, is dit niet expliciet vermeld. De uitspraken van de Reclame Code Commissie zijn niet juridisch bindend. De uitingen op de website van de vleesaanbieder zijn ongewijzigd. De adverteerder van soep heeft de claim `allergeenvrij’. verduidelijkt.
In België is een vergelijkbare klacht ingediend over de claim `allergenenvrij’ bij chocolade. Daar werd de volgende aanprijzing op internet gebruikt: ‘Onze chocolade is vrij van allergenen zoals sojalecithine, melk, lactose, ei, noten, pinda's, gluten. Hij is volledig allergenenvrij. (14 Europese allergenen)’. Wanneer met de computermuis over de tekst “(14 Europese allergenen)” werd gegaan , werd extra uitleg gegeven over de veertien wettelijke allergenen. Hier heeft de Jury voor Ethische Praktijken geconcludeerd dat voldoende duidelijk was de claim ‘allergenenvrij’ alleen betrekking had op de veertien wettelijke allergenen. De claim werd daarom niet als misleidend beschouwd.
Verduidelijk ‘allergeenvrij’
Bij gebruik van de claim ‘allergeenvrij’ of ‘allergenenvrij’ moet dus expliciet vermeld worden op welke allergenen de claim betrekking heeft. Leg dus uit welke allergenen het product niet bevat: de veertien Europees gereguleerde allergenen of misschien nog extra allergenen (LeDa). Dit kan door een sterretje/ verwijzing naar extra uitleg, een hyperlink of mouse-over.
Niet detecteerbaar
Naast de keuze van de bewoording van de claim moet ook de ‘vrij-van’ claim inhoudelijk correct zijn. De claim ‘glutenvrij’ is wettelijk geregeld. Hiervoor zijn grenswaarden vastgesteld (20 ppm). Andere claims zijn niet wettelijk beschreven. Voor claims als ‘melkvrij’ of ‘eivrij’ zijn dus geen toegestane hoeveelheden vastgelegd. Dit geldt ook voor `allergeenvrij’ of `allergenenvrij’.
In de praktijk wordt ‘vrij-van’ gelijk gesteld aan niet detecteerbaar. Zolang er geen wettelijke grenzen zijn wordt een ‘vrij-van’ claim als een absolute claim gezien. De VITAL grenzen of andere risicobeoordelingssytematieken voor allergenen (reference doses NVWA) zijn niet te gebruiken voor onderbouwing van ‘vrij-van’ claims. Ondanks dat bij een lage concentratie van een allergeen geen risico hoeft op te treden voor de allergische consument, kan het allergeen wel aanwezig zijn en is daarmee niet ‘vrij-van’. In Engeland hebben BRC en Food Drink Federation (FDF) een handleiding opgesteld voor het juist gebruik van een ‘vrij-van’ claim. Daarbij wordt de nadruk gelegd op de ingrediënten, het voorkomen van kruisbesmetting én analyse. Voor productanalyses wordt ‘niet detecteerbaar’ als norm gesteld.
Bronnen:
Uitspraak Reclame Code Commissie vlees
Uitspraak Reclame Code Commissie soep
Uitspraak Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame chocolade